Γλινάδο Νάξου, 84300 Νάξος, τηλ./φαξ 22850-42390
Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014
Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2014
4ο περιπατητικό μονοπάτι: Μονή-ξυλογλυπτική
Το λεωφορείο μας άφησε στην είσοδο του χωριού. Ξεκινήσαμε με
ένα περίπατο στα σοκάκια του και φτάσαμε στο τέρμα του χωριού, στην παλιά πηγή.
Εκεί, πριν κάποιες δεκαετίες γέμιζαν με νερό τις στάμνες οι κοπέλες και έπλεναν τα ρούχα τους στις γούρνες. Σήμερα το νερό αυτό
χρησιμοποιείται μόνο για άρδευση. Τις ημέρες του ποτίσματος, γεμίζει μια στέρνα (δεξαμενή) και περνώντας από ναούς
(αυλάκια) ποτίζει τα περιβόλια των χωριανών.
οι γούρνες
ο ναός (αυλάκια)
οι γούρνες
ο ναός (αυλάκια)
Ύστερα γυρίσαμε πίσω για να συναντήσουμε την αρχή του παλιού
μονοπατιού που οδηγεί στο εργαστήρι της ξυλογλυπτικής. Πρόκειται για ένα βατό
μονοπάτι, αφού χρησιμοποιείται ακόμη συχνά από τους κατοίκους του χωριού για να
πάνε στα χωράφια τους. Η δική μας διαδρομή θα διαρκούσε κανονικά περίπου 20
λεπτά, αλλά κράτησε πολύ περισσότερο αφού οι ομορφιές που συναντήσαμε για
παρατήρηση και συζήτηση ήταν πολλές!
Το πρώτο πράγμα που έκανε εντύπωση στους μαθητές \τριες ήταν
τα πολλά διαφορετικά δέντρα που συναντούσαμε σε όλη τη διαδρομή, καθώς τα
περισσότερα δε φύονται στην περιοχή τους.
Στην αρχή βλέπαμε πολλές ελιές και περιβόλια, αλλά καθώς
πλησιάζαμε στο ποταμάκι συναντήσαμε τα πρώτα εντυπωσιακά και πανύψηλα δέντρα,
τα πλατάνια! Ε, εκεί σταθήκαμε λιγάκι να παρατηρήσουμε τα φύλλα και τους
καρπούς του πανέμορφου γίγαντα για να εξοικειωθούμε μαζί του.
ένα πανύψηλο κυπαρίσσι
ένα πανύψηλο κυπαρίσσι
Ύστερα από αυτή την ευχάριστη γνωριμία συνεχίσαμε το δρόμο
μας, περάσαμε από ένα μικρό πέτρινο γεφυράκι, χαιρετήσαμε το ρυάκι και… κάπου
εκεί ήταν και μια τοσοδούλα ροδιά. Μας έκανε τόση εντύπωση γιατί ήταν πολύ πολύ
μικρή αλλά γεμάτη ρόδια… μμμ… θα πρέπει να’ ναι πολύ νόστιμα!
η μικρή ροδιά
η μικρή ροδιά
Στη συνέχεια κάναμε μια μικρή παράκαμψη για να δώσουμε την
ευκαιρία στους μαθητές μας να γνωρίσουν τα πιο μεγάλα και επιβλητικά δέντρα της
περιοχής, τις όμορφες βελανιδιές! Περπατήσαμε λιγάκι, συναντήσαμε τα πανέμορφα
κυκλάμινα που φυτρώνουν στις πέτρες και στους κορμούς των δέντρων και φτάσαμε
σε ένα μικρό δάσος … με τεράστιες βελανιδιές! Εδώ τα παιδιά πραγματικά
ενθουσιάστηκαν! Τα βλέμματα τους έφταναν στον ουρανό για να παρατηρήσουν αυτά τα πελώρια, αιωνόβια
δέντρα με τους τεράστιους κορμούς και τα κλαδιά που είχαν φτιάξει με τα φύλλα
τους ένα παχύ στρώμα πάνω στη γη… Ε, εδώ αποφασίσαμε να μείνουμε αρκετά, να
απολαύσουμε το φαγητό μας, να κυλιστούμε στα πεσμένα φύλλα και να γνωρίσουμε
καλύτερα αυτές τις όμορφες βασίλισσες! Παρατηρήσαμε τα φύλλα και τους καρπούς
τους, μιλήσαμε για το μύθο που λέει πως μες τον κορμό τους ζουν οι νύμφες και
καταλάβαμε πως ο δήμος των ορεινών χωριών πήρε το όνομα «δρυμαλία», από το είδος
αυτό της βελανιδιάς που λέγεται δρυς.
στο δάσος με τις βελανιδιές
στο δάσος με τις βελανιδιές
Αφού θαυμάσαμε, φάγαμε, μάθαμε, παίξαμε και χαρήκαμε
συνεχίσαμε τον δρόμο μας για το εργαστήρι της ξυλογλυπτικής. Συνεχίσαμε το
μονοπάτι, ανεβήκαμε τα πέτρινα σκαλάκια και σε 5 λεπτά ήμασταν εκεί. Με χαρά συνειδητοποιήσαμε
ότι αυτό το μεγάλο δέντρο στο χώρο έξω από το εργαστήρι, ήταν κι αυτό μια
βελανιδιά, που απ’ ότι μάθαμε ζει περίπου 500 χρόνια! Για φαντάσου…
όλοι στη μπαλιάστρα για "μπάλες"
η ξυλογλυπτική
να και ο καινούργιος μας φίλος!
1η πανελλήνια ημέρα σχολικού αθλητισμού
Θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού
Αθλητισμού. Αυτή θα πραγματοποιείται την πρώτη Δευτέρα κάθε Οκτώβρη...
το πρόγραμμα της εκδήλωσης |
Έτσι, στις 6 Οκτωβρίου στο σχολείο μας πραγματοποιήθηκε η 1η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού με θέμα «Ρατσισμός και Διαφορετικότητα, όλοι διαφορετικοί ,όλοι ίσοι».
Παρακολουθήσαμε την ταινία "Το καναρινί ποδήλατο" και συζητήσαμε για τα συναισθήματα του πρωταγωνιστή αλλά και τα δικά μας. Συζητήσαμε για τις έννοιες "ρατσισμός" και "διαφορετικότητα" και αναφέραμε διάφορα παραδείγματα ρατσισμού που δέχονται κάποιοι συνάνθρωποί μας.
Οι Α΄και Β΄τάξεις, μας αφηγήθηκαν το παραμύθι "Ο σκαντζόχοιρος που ήθελε να τον χαϊδέψουν" της Κατερίνας Αναγνώστου και μας παρουσίασαν τη δική τους εικονογράφηση.
Το παραμύθι με λίγα λόγια και με τη δική μας εικονογράφηση
Επίσης, δημιούργησαν ένα κολλάζ, το οποίο παρουσίασαν στους υπόλοιπους μαθητές και μαθήτριες.Στο τέλος, η κάθε ομάδα, μας διάβασε το χαϊκού που δημιούργησε με θέμα τη διαφορετικότητα.
Στη συνέχεια όλες οι τάξεις τραγουδήσαμε το τραγουδάκι "Αν όλα τα παιδιά της γης" με τη βοήθεια του μαθητή Σπύρου Μ. στο αρμόνιο.
Η κατασκευή του πανό.
Και η πορεία!
Ώρα για παιχνίδι!
Το παιχνίδι που παίξαμε ονομάζεται "Μπότσια"
- Για να παίξουμε Μπότσια χρειαζόμαστε μια μπάλα για στόχο και δύο μικρότερες.
- Χωριζόμαστε σε 2 ομάδες.
- Ορίζουμε τον χώρο του παιχνιδιού και τοποθετούμε στο κέντρο τη μεγάλη μπάλα.
- Καθόμαστε σε καρέκλες γιατί το παιχνίδι παίζεται από αθλητές σε αναπηρικό καροτσάκι.
- Κάθε παίκτης προσπαθεί με το μπαλάκι του να φτάσει όσο πιο κοντά μπορεί στη μπάλα-στόχο.
- Το μπαλάκι που θα φτάσει πιο κοντά παίρνει 5 βαθμούς. Το αμέσως επόμενο 4 βαθμούς και το τρίτο 3 βαθμούς.
- Αν το μπαλάκι βγει έξω από τον χώρο, ο παίκτης φεύγει από το παιχνίδι.
- Νικήτρια είναι η ομάδα που συγκέντρωσε την πιο υψηλή βαθμολογία.
Στο τέλος της γιορτούλας μας, δώσαμε ο ένας το χέρι στον άλλο και φτιάξαμε έναν πολύ μεγάλο κύκλο και τραγουδήσαμε...
"Αν όλα τα παιδιά της γης πιάναν γερά τα χέρια..."
Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014
Ο δεύτερος μήνας του φθινοπώρου. Έχει 31 ημέρες κι είναι ο
πιο κατάλληλος για την καλλιέργεια και τη σπορά των χωραφιών. Ο ελληνικός λαός
δίνει και τα ονόματα: Αϊ-Δημήτρης ή Αϊ-Δημητριάτης, Βροχάρης, Σποριάτης ή
Σποριάς ή Σπαρτός, Μπρουμάρης (=ομιχλώδης, σκοτεινός) και Παχνιστής (από την
πάχνη που πέφτει στους αγρούς). Τον θεωρεί έναν από τους μήνες κατά τους
οποίους πρέπει κανείς να πίνει το κρασί ανέρωτο, γιατί τον συμπεριλαμβάνει στην
παροιμία: «Όποιος μήνας έχει ΡΟ, δε θέλει στο κρασί νερό». Κατά το ρωμαϊκό ημερολόγιο
ήταν ο 8ος μήνας, γι` αυτό κι ονομάστηκε Οκτόμπερ. Ήταν αφιερωμένος στον Άρη
και τον παρίσταναν με μορφή κυνηγού, που έχει λαγό στα πόδια του, πουλιά πάνω
απ` το κεφάλι του και ένα είδος κάδου κοντά του. Ο μήνας «των χειμαδιών» και ο
γυρισμός των παραδοσιακών μαστόρων στις οικογενειακές εστίες.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ:
- Όργωμα & σπορά σιτηρών, κριθαριού & βρώμης.
- Σπορά τριφυλλιού.
- Ολοκλήρωση τρύγου και παραγωγή κρασιού.
- Μάζεμα φθινοπωρινών φρούτων & πατάτας.
- Κάψιμο φυτών, που έδωσαν καρπούς, για να καταστρέψουν τα αυγά των εντόμων.
- Κατεβαίνουν οι βοσκοί από τα βουνά στους χαμηλούς κάμπους (τα χειμαδιά).
ΕΘΙΜΑ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ:
«Η
ΤΖΑΜΑΛΑ» ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Λέξη αραβική που σημαίνει καμήλα, μια προσωποποίηση
θηλυκής οντότητας με αόριστη γονιμοποιητική σημασία. Το έθιμο αυτό,
γονιμοποιητικό δρώμενο της άροσης και σποράς των αγρών, συνηθιζόταν παλαιότερα
στην Θράκη, να γίνεται του Αγ. Δημητρίου στις 26/10 ή σε μια άλλη μέρα, ανάλογα
με τον χρόνο σποράς, που εξαρτιόταν από τις κλιματολογικές συνθήκες.
Για την καλή
χρονιά σποράς, την παραμονή του Αϊ-Δημητρίου έκαναν την Τζαμάλα. Με ξύλα
έκαμναν ένα μεγάλο σκελετό καμήλας, τον τύλιγαν με πανιά και προβιές, έβαζαν
ουρά, ένα μακρύ κοντάρι για λαιμό, με κεφάλια αλόγου ή βοδιού με δόντια, το
σκέπαζαν με προβιά και το στόλιζαν με χάντρες. Πάνω στην καμήλα έριχναν μακρύ
χαλί, κάτω απ’ αυτό έμπαιναν 4 άντρες, περπατούσαν και φαινόταν σα να
περπατούσε η τζαμάλα. Πάνω της κάθιζαν ένα ψεύτικο παιδί, που το βαστούσε ο
τζαμάλης, με καμπούρα και κουδούνια στη μέση του. Ύστερα από το ηλιοβασίλεμα το
γύριζαν στα σπίτια με τραγούδια και γέλια… Όσοι πήγαιναν με τη τζαμάλα φορούσαν
παράξενα ρούχα, με στεφάνια κληματαριών στο κεφάλι και με λαγήνια ή με κουβάδες
στα χέρια για κρασί ή ούζο. Έξω από κάθε σπίτι φώναζαν: «Ε! κερά! Καλή χρονιά,
καλό μπερικέτι (=σοδειά) και πολύχρονη…». Για το έθιμο αυτό, πότε γεννήθηκε, είναι απροσδιόριστο.
Μεταφέρονταν από γενεά σε γενεά. Ήταν κάτι παραπάνω από πολιτιστική εκδήλωση.
Τηρούνταν με θρησκευτική ευλάβεια.
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ:
«Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οκτώ σακιά δε γέμισες».
«Οκτώβρη και δεν έσπειρες, τρία καλά δεν έκαμες».
«Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ’ αλώνι».
«Τον
Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια».
«Αϊ
Δημητράκη μου, Μικρό καλοκαιράκι μου».
«Αν
βρέξει ο Οκτώβρης και χορτάσει η γη, πούλησ' το σιτάρι σου και αγόρασε βόδια».
«Αν δε
βρέξει, ας ψιχαλίσει, πάντα κάτι θα δροσίσει».
«Αν δε
βρέξει, πως θα ξαστερώσει;»
«Αν δε
χορτάσει ο Οκτώβριος τη γη, πούλησε τα βόδια σου και αγόρασε σιτάρι».
«Άσπορος μη μείνεις, άθερος δε μένεις».
«Βαθιά
τ' αυλάκια να φουντώσουνε τα στάχυα».
«Δεύτερο αλέτρι, δεύτερο δεμάτι».
«Μακριά βροντή, κοντά βροχή».
«Ο
καλός ο νοικοκύρης, ο λαγός και το περδίκι, όταν βρέχει χαίρονται».
«Οκτώβρη και δεν έσπειρες καρπό πολύ δεν παίρνεις».
«Οκτώβρης και δεν έσπειρες, σιτάρι λίγο θα 'χεις».
«Οκτώβρη και δεν έσπειρες λίγο ψωμί θα πάρεις».
«Οκτώβρης βροχερός, Οκτώβρης καρπερός».
«Οκτώβρης-Οκτωβροχάκης το μικρό καλοκαιράκι».
«Τ' άη
- Δημητριού, τι είσαι ‘σύ και τι ΄μαι εγώ λέει το νιο κρασί στο παλιό».
«Τ’ Αϊ
Λουκά σπείρε τα κουκιά».
«Τα
σταφύλια τρυγημένα και τα σκόρδα φυτεμένα».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)